سرطان مثانه
سرطان مثانه يكي از شايعهترين سرطانها در سراسر دنيا است كه سالانه 68000 نفر در ايالات متحده آمريكا با آن دست و پنجه نرم ميكنند. مردان بيشتر از زنان به سرطان مثانه مبتلا مي شوند. سرطان مثانه عموماً در افراد مسن مشاهده شده؛ هر چند احتمال بروز آن در هر سني وجود دارد.
آغاز سرطان مثانه از سلول هايي (سلول هاي ادراري) شروع شده كه داخل مثانه قرار دارند. مثانه يك عضو توخال عضلاني از بدن است كه در قسمت تحتاني شكم قرار دارد و توانايي ذخيره ادرار را دارد. اگر چه اين بيماري در مثانه بسيار رايج است ولي همين سرطان مي تواند در بخش هاي ديگر سيستم مجاري ادراري نيز اتفاق بيفتد. از هر 10 مورد، حدود 7 مورد از سرطان هاي مثانه در مراحل نخستين تشخيص داده مي شوند. سرطان مثانه در مراحل آغازين قابليت درمان دارد.
احتمال بازگشت مجدد سرطان مثانه بعد از درمان نيز وجود دارد. به همين دليل، افراد مبتلا به اين سرطان بايد تا سالها بعد از درمان، آزمايشات كنترلي را انجام دهند.
علائم سرطان مثانه:
سرطان مثانه يكي از شايعهترين سرطانها در سراسر دنيا است
سرطان مثانه داراي علائم و نشانه هايي است كه در موارد زير به آن اشاره ميشود:
• خون در ادرار (هماچوري) :خون در ادرار مي تواند به رنگ قرمز روشن يا تيره مشاهده شود. همچنين، احتمال دارد در طي بررسي-هاي ميكروسكوپي، خون در ادرار تشخيص داده شود.
• ادرار دردناك
• درد لگن
• كمردرد
• تكرر ادرار
در اغلب مواقع، اين علائم به دلايلي غير از سرطان مثانه منجر مي شود.
زمان مراجعه به پزشك براي تشخيص "سرطان مثانه" :
در صورت مشاهده خون در ادرارتان (هماچوري)، به پزشك خود مراجعه كنيد تا آزمايش هاي دقيقي بر بدن شما انجام دهد. همچنين، اگر علائم ديگري نيز داشتيد كه موجب نگراني شما شدند، با پزشك خود مشورت كنيد.
علت سرطان مثانه:
مصرف دخانيات يكي از علل سرطان مثانه است
زماني كه سلولهاي مثانه رشد غيرطبيعي خود را آغاز كرده باشند، سرطان مثانه به وجود ميآيد. در اين حال، سلولها به جاي رشد و تقسيم منظم، به سبب جهش هاي رخ داده شروع به رشد كنترل نشدهاي مي كنند كه باعث ايجاد تومور سرطاني مي شوند.
دلايل ايجاد سرطان مثانه عبارتند از:
«مصرف دخانيات، قرار گرفتن در معرض مواد شيميايي، قرار گرفتن در معرض تابش مواد راديواكتيو، تحريك مزمن پوشش مثانه، عفونت هاي انگلي.»
البته، همه موارد ذكر شده دليل قطعي در ايجاد سرطان مثانه نيست ولي در بعضي از افراد مبتلا به سرطان مثانه هيچ فاكتور خطر مشخصي مشاهده نميشود.
انواع سرطان مثانه :
رايج ترين نوع سرطان مثانه، سرطان ادراري است
انواع گوناگوني از سلول ها، در مثانه مي توانند به سلول سرطاني تبديل شوند. نوع سلول مثانه كه سرطان از آن آغاز مي شود، نوع سرطان مثانه را مشخص مي كند. مشخص كردن نوع سرطان مثانه به انتخاب روش درماني مؤثر كمك مي كند.
شرح انواع سرطان مثانه در زير آمده است:
1. سرطان ادراري كارسينوم ادراري (كارسينوم سلول انتقالي): اين نوع سرطان مثانه، داخليترين لايه پوشش دستگاه ادراري و درون مثانه را درگير مي كند. هنگام پر شدن مثانه، اين پوشش سلولي دچار انقباض شده تا مثانه خالي شود. همين سلولها درون مجراي ادرار قرار گرفته و تومورها نيز در اين مكان تشكيل مي شوند. رايج ترين نوع سرطان مثانه، سرطان ادراري است.
2. سرطان سلولي فلسي: با تحريك مزمن مثانه، كارسينوم سلول سنگفرشي به وجود مي آيد. براي مثال: ممكن است اين نوع از سرطان به علت عفونت يا استفاده از سوند ادرار در مدت زمان طولاني تشكيل شده باشد. در مناطقي از جهان كه عفونت انگلي خاص (شيستوزوميازيس) دليل رايج عفونت مثانه است، اين بيماري شايع تر است.
3. آدنوكارسينوما: در سلول هاي غده ترشح مخاط در مثانه، آدنوكارسينوما تشكيل مي شود.
تعدادي از سرطانهاي مثانه بيش از يك نوع سلول را شامل مي شوند.
عوامل خطرساز در "سرطان مثانه":
همراه با بالا رفتن سن، افزايش خطر ابتلا به سرطان مثانه وجود دارد
عواملي كه خطر ابتلا به سرطان مثانه را افزايش ميدهند، عبارتند از:
• سيگار كشيدن: احتمال اينكه سيگار با تجمع مواد شيميايي مضر در ادرار خطر ابتلا به سرطان مثانه را افزايش دهد، وجود دارد. هنگامي كه به سيگار كشيدن مشغول هستيد، بدن شما مواد شيميايي را كه در دود سيگار وجود دارد، پردازش كرده و مقداري از آن را از طريق ادرار دفع مي كند. ممكن است اين مواد شيميايي مضر به مثانه شما صدمه برساند و همچنين مي-تواند خطر ابتلا به سرطان را افزايش دهد.
• افزايش سن: همراه با بالا رفتن سن، افزايش خطر ابتلا به سرطان مثانه وجود دارد. ممكن است سرطان مثانه در هر سني اتفاق بيفتد ولي در افراد كمتر از 40 سال به ندرت ديده مي شود.
• رنگ پوست: افراد سفيد پوست نسبت به نژادهاي ديگر، بيشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان مثانه قرار دارند.
• جنسيت: مردان بيشتر از زنان در معرض خطر ابتلا به سرطان مثانه قرار مي گيرند.
مردان بيشتر از زنان در معرض خطر ابتلا به سرطان مثانه قرار مي گيرند
• قرار گرفتن در معرض مواد شيميايي خاص: نقش اصلي كليه ها در تصفيه مواد شيميايي مضر از طريق جريان خون و انتقال آنها به مثانه است. به همين دليل، تصور مي شود كه قرار گرفتن در معرض مواد شيميايي خاصي احتمال خطر ابتلا به سرطان مثانه را بالا ببرد.
تشخيص سرطان مثانه :
آزمايشات و روشهاي مختلفي براي تعيين سرطان مثانه وجود دارند كه در ادامه به تفصيل شرح داده شده اند:
1. سيستوسكوپي:پزشك جهت انجام سيستوسكوپي، يك لوله كوچك و باريك (سيستوسكوپ) از مجراي ادرار را وارد بدن مي كند. لنز سيستوسكوپ ، به پزشك اين اجازه را مي دهد تا درون مجراي ادراري و مثانه را مشاهده كند.
از روش بيوپسي مي توان جهت درمان سرطان مثانه نيز استفاده كرد
2. بيوپسي در طي سيستوسكوپي: پزشك با استفاده از وسيله مخصوصي، لوله اي را به مثانه وارد مي كند تا يك نمونه سلولي (بيوپسي) را براي آزمايش دريافت كند. از اين روش مي توان جهت درمان سرطان مثانه نيز استفاده كرد.
3. سيتولوژي ادرار: نمونه اي از ادرار در اين آزمايش جهت بررسي سلول هاي سرطاني تجزيه و تحليل مي شود.
4. تست هاي تصويربرداري: آزمايشات تصويربرداري مثل توموگرافي كامپيوتري يا پيلوگرام رتروگراد، به پزشك شما اين امكان را مي دهد تا ساختار دستگاه ادراري را مشاهده كند. يك ماده حاجب در حين سونوگرافي CT به بدن تزريق ميشود. پس از آن، با كمك از اشعه ايكس تصويربرداري انجام مي گيرد. نمايي از دستگاه ادراري در طول آزمايش دريافت شده كه به پزشك در تشخيص و شناسايي مناطق سرطاني كمك مي كند.
تعيين ميزان سرطان مثانه :
گزينه هاي درماني سرطان مثانه به عوامل گوناگوني بستگي دارد
احتمال دارد پس از تأييد سرطان مثانه، پزشك جهت بررسي نفوذ سرطان به غدد لنفاوي يا ساير مناطق بدن، آزمايشات اضافي براي بيمار در نظر بگيرد. ممكن است اين آزمايشات شامل «سي تي اسكن، تصويربرداري رزونانس مغناطيسي (MRI)، اسكن استخوان و اشعه ايكس قفسه سينه» باشند.
پزشك جهت تعيين مرحله سرطان از اطلاعات اين آزمايشات استفاده مي كند. مراحل سرطان مثانه به وسيله اعداد رومي از 0 تا IV نشان داده مي شود. 0 ابتدايي ترين مرحله سرطان است كه نشان دهنده سرطاني است كه به لايه هاي دروني مثانه محدود مي شود و بر روي ديواره ماهيچه اي مثانه تأثيرگذار نيست. بالاترين مرحله، نشان دهنده اين است كه سرطان به ديگر نقاط بدن و به غدد لنفاوي يا اندام ديگر منتقل شده است.
درجه سرطان مثانه
بيشتر تومورهاي سرطان مثانه، بر اساس نحوه نمايش سلولهاي سرطاني هنگام مشاهده از طريق ميكروسكوپ تقسيم بندي مي شوند. اين روش به تعيين درجه تومور معروف است. سرطان مثانه داراي دو درجه گوناگون است:
1. تومور مثانه با درجه پايين: اين نوع تومور، از سلول هايي تشكيل شده كه از نظر ظاهري و سازماندهي به سلولهاي طبيعي شباهت بيشتري دارند. تومور درجه پايين معمولاً رشد كندي داشته و معمولا حمله آن به ديواره عضله اي مثانه نسبت به تومور درجه بالا كمتر است.
2. تومور مثانه درجه بالا: اين نوع تومور شامل سلول هاي غير طبيعي هستند و هيچگونه شباهتي با بافتهاي طبيعي ندارند. تومور درجه بالا نسبت به تومور درجه پايين رشد تهاجمي داشته و ممكن است در ديواره عضلاني مثانه و ساير بافت ها و اندام ها گسترش بيشتري داشته باشد.
درمان سرطان مثانه :
گزينه هاي درماني سرطان مثانه به عوامل گوناگوني از جمله: نوع سرطان، درجه سرطان، مرحله سرطان، سلامت كلي بيمار و... وابسته است. ممكن است درمان سرطان مثانه شامل موارد زير باشد:
1. برداشت سرطان از طريق مجرا : (TUR) با روش آندوسكوپيك و با كمك دستگاهي به شيوه بسته انجام ميگيرد. اين شيوه همراه با بي حسي و به صورت سرپايي انجام مي¬شود. ابزار مورد نياز (resectoscope) همراه با يك حلقه سيم كوچك است كه از راه مجراي ادرار به درون مثانه فرستاده مي¬شود. حلقه با برش يا سوزش يا جريان الكتريكي باعث حذف تومور شده و امكان خروج تومور از مثانه را فراهم مي كند.
2. استفاده از BCG در داخل مثانه: يك ماه پس از برداشت سرطان مثانه به روش اندوسكوپيك و TUR ، تزريق محلول BCG درون مثانه به تعداد 6 عدد و به صورت هفتگي انجام مي شود تا از بازگشت مجدد سرطان جلوگيري شود. تزريق اين محلول در مطب و سرپايي انجام مي گيرد.
3. برداشت جراحي كل مثانه: اگر سرطان مثانه به حدي بزرگ شده باشد كه با آندوسكوپي نتوان آن را درمان كرد، كل مثانه با جراحي برداشته مي شود (راديكال سيستوسكوپي) و مثانه مصنوعي را كه با كمك روده ساخته شده، به مجراي طبيعي بيمار پيوند مي خورد تا فرد بتواند به صورت طبيعي ادرار كرده و به گذاشتن كيسه در پهلوي بيمار نيازي نباشد. بهترين و پيشرفته ترين جراحي سرطان مثانه، اين روش است. اين عمل توسط متخصص كليه و مجاري ادراري (اورولوژيست) يا فوق تخصص كليه و مجاري ادراري (ارولوژي) انجام مي گيرد.
4. راديوتراپي و شيمي درماني: اين درمان در موارد پيشرفته سرطان مثانه كه امكان جراحي وجود نداشته باشد، صورت مي گيرد. شيمي درماني در مثانه (شيمي درماني داخل وريدي) براي درمان تومورهايي استفاده مي شود كه به روكش مثانه محدود شده اما در معرض خطر گسترش يا پيشرفت به مرحله بالاتر قرار دارند.
5. شيمي درماني براي كل بدن (شيمي درماني سيستميك): اين روش جهت افزايش تأثيرگذاري درمان در بيماراني كه جراحي برداشت مثانه را انجام داده اند يا به عنوان يك روش درماني اصلي در مواردي كه جراحي جز گزينه درمان نيست، به كار برده مي شود.
6. جراحي: جهت از بين بردن بافت سرطاني از جراحي استفاده ميكنند.
7. بازسازي: روش جديدي است كه جهت خروج ادرار از بدن، بعد از برداشتن مثانه استفاده مي شود.
8. پرتو درماني: به عنوان يك درمان اصلي در مواردي كه جراحي گزينه درمان نيست، از پرتو درماني استفاده ميشود. اين روش براي از بين بردن سلولهاي سرطاني كاربرد دارد.
9. ايمونوتراپي: اين روش درماني براي تحريك سيستم ايمني بدن جهت مبارزه با سلول هاي سرطاني، چه در مثانه و چه در كل بدن، به كار برده مي شود.
آيا سرطان مثانه كشنده است :
درمان بيماري سرطان مثانه به مرحله تشخيص سرطان هنگام بيماري بستگي دارد. اگر بيماري در مراحل نخستين تشخيص داده شود، پيش آگاهي از اين بيماري عالي است و بيمار مي تواند طول عمري همانند افراد طبيعي داشته باشد. بيماراني كه به سرطان مثانه مبتلا شده اند و بيماري به اندامهاي ديگر آنها منتشر شده، طول عمر متوسطي بين 12 تا 18 ماه خواهند داشت. نوع تهاجمي تر و چشم انداز منفي براي ادامه طولاني مدت بيماران مبتلا به سرطان پيشرفته مثانه، سرطان راجعه است.
راههاي جديد درمان جديد سرطان مثانه
1. ژن درماني
2. درمان هدفمند
3. فتوديناميك درماني
انواع توده در سرطان مثانه :
1. توده خوش خيم مثانه: به طور قطعي نميتوان اظهار كرد كه تمام تودههاي مربوط به سرطان مثانه از نوع بدخيم هستند اما جهت اطمينان بيشتر، بايد توسط سيستوسكوپي و برداشت نمونه يا بيوپسي و ارسال آن به پاتولوژي (آسيب شناسي) بررسي شود. درمان اين توده ها تنها با برداشت توده به روش آندوسكوپي يا TUR است و عموماً به اقدام براي جراحي يا راديوتراپي نياز ندارند.
2. توده بدخيم يا سرطان مثانه
راههاي پيشگيري كردن از سرطان مثانه :
1. مصرف آنتي اكسيدانهايي مانند: ويتامين آ، اي، سي، روي و سلنيوم.
2. از سيگار كشيدن خودداري كنيد.
3. سبزيجات مخصوصاً كلم بروكلي و فلفل سبز را در سبد تغذيه خود بگنجانيد.
4. مصرف ماست.
5. مصرف چاي سبز.
6. مصرف مايعات فراون.
برچسب:
،
ادامه مطلب
بازدید: